W dniu 26.11.2019 r. w Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Mykanowie odbył się trzeci już z kolei obrzęd pn. „Ostatni różaniec” w wykonaniu Zespołu Śpiewaczo –Obrzędowego „Borowianki” prezentowany w formie przedstawienia zgodnie z projektem: „Borowianki” dzielą się wiedzą – organizacja cyklu warsztatów prezentujących dawne obrzędy i zwyczaje realizowanym przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Mykanów „Mykanów tu chce się żyć”.
Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy Borowianki powstał w 1985 r. Działalność grupy podtrzymuje odchodzące w zapomnienie zwyczaje naszych przodków. Są one prezentowane nowym pokoleniom. Borowianki znane są publiczności z widowisk obrzędowych poświęconych kultywowaniu tradycji ludowych : „Wicie wieńca dożynkowego” „Siekierki” oraz „Ostatni Różaniec”. Panie osiągają liczne sukcesy : I miejsce w 2007r. i II miejsce w 2012 r. w Przeglądzie „Złoty Kłos” Euro-Folklor w Zebrzydowicach , I miejsce w 2012 r. w Wojewódzkim Przeglądzie „WICI” w Chorzowie , II miejsce na IX Jurajskim Przeglądzie „Obrzędy, Zwyczaje, Tradycje w Koziegłowach. W 2014 roku zespół reprezentował region częstochowski na Ogólnopolskim Festiwalu Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym.
„Ostatni różaniec” to obrzęd z dawnych czasów , kultywowany w Borownie jeszcze w latach 60 –tych XX wieku i jest obyczajem miejscowym. Obrzęd ten w całości został odtworzony przez członkinie Zespołu w składzie Stanisława Kopcik, Anna Taranek, Teresa Worwąg, Halina Nowak, Zofia Augustyniak, Teodozja Gieroń, Regina Szumlas, Krystyna Knot. Po pogrzebie sąsiadki przychodziły do domu zmarłego przez 8 dni aby odmawiać różaniec za jego duszę. Panie w obrzędzie były bardzo autentyczne – ubrane na czarno, głowy miały zakryte ciemnymi chustami , rozmawiały ze sobą gwarą wiejską , opłakiwały zmarłego. Sam obrzęd to nie tylko różaniec, to także wspomnienia o zmarłym przeplatane pieśniami żałobnymi odtworzonymi na potrzeby obrzędu. Scenografia również nawiązywała do dawnych zwyczajów pogrzebowych. Na środku izby stał stół nakryty białym obrusem a na nim krzyż i dwie zapalone świece. Okno i lustro zasłonięte były czarną tkaniną. Zegar wskazywał godzinę śmierci nieboszczyka.
Zaprezentowanie niepraktykowanego już obrzędu miało na celu uzmysłowienie potrzeby poznania a być może i kultywowania zwyczajów, które były i są ściśle związane z wyznawaną religią. Opisane przedstawienie oglądało ponad 100 osób- dzieci i młodzieży z terenu gminy Mykanów, Kruszyny, Rędzin i Kłomnic.
Przedstawienie poprzedzone byłą wystąpieniem p. Agaty Tądel , która przybliżyła wszystkim zebranym rytuał pogrzebu i związane z nim zwyczaje propagowane w Polsce już we wczesnym średniowieczu. Omówiła tradycje sięgające czasów pogańskich, które nakazywały pogrzebać zmarłego, aby nie niepokoił żyjących. Żal za bliską osobą, a równocześnie obawa przed zmarłymi, przyczyniły się do powstania wierzeń i praktyk związanych ze zmarłymi i śmiercią. Po przedstawieniu panie Borowaniaki zaprosiły wszystkich zebranych na samodzielnie przygotowany poczęstunek.
Na zakończenie wszyscy przybyli mogli obejrzeć inscenizację II części Dziadów Adama Mickiewicza w wykonaniu młodzieży z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Borownie przygotowaną przez p. Katarzynę Warońską. Występ został oceniony bardzo pozytywnie. Młodzież doskonale odegrała role w tym trudnym przedstawieniu – co docenili rówieśnicy z innych szkół. Całość dopełniła znakomicie przygotowana scenografia.
Środki na realizację projektu pozyskano poprzez
Lokalna Grupę Działania “Razem na wyżyny”
https://razemnawyzyny.pl/projekty-grantowe/projekt-grantowy-kltih/